7 Coğrafi Bölgemiz
BÖLGE
İklim, yeryüzü şekilleri, beşeri ve ekonomik etkinlikler açısından kendine özgü benzerlik sağlayan en büyük coğrafi birime “bölge” denir.
BÖLÜM
Aynı coğrafi bölgede yüzey şekilleri, iklim, bitki örtüsü ile beşeri ve ekonomik yönden farklılık gösteren, bölgeden küçük birimlerdir.
YÖRE
Bir bölümde, yüzey şekilleri ile beşeri ve ekonomik etkinliklerin oluşturduğu bölümden küçük coğrafi birimlerdir.
COĞRAFİ BÖLGELERİ OLUŞTURAN ETMENLER
A)DOĞAL ETMENLER
1.Coğrafi Konum
2.İklim
3.Yeryüzü Şekilleri
4.Bitki Örtüsü
5.Toprak Özellikleri
B)BEŞERİ VE EKONOMİK ETMENLER
1.Tarım
2.Nüfus ve Yerleşme
3.Sanayi
4.Ulaşım
5.Turizm
KARADENİZ BÖLGESİ
1.KONUM
Ülkemizin kuzeyinde, Karadeniz kıyıları boyunca uzanır. Kuzeydoğuda Gürcistan sınırlarında, batıda Adapazarı Ovası ‘na kadar devam eder.Batısında Marmara, güneyinde ise İç Anadolu ve Doğu Anadolu Bölgeleri bulunur.
2.YÜZEY ŞEKİLLERİ
a.Dağlar
Küre, Köroğlu, Bolu, Ilgaz, Canik, Giresun-Rize, Çimen, Kop, Mescit ve Yalnızçam Dağları ‘dır.
b.Ovalar
Taşköprü, Tosya, Bolu, Düzce, Kastamonu, Bafra, Çarşamba, Amasya, Taşova, Tokat, Turhal, Erbaa, Suluova, Merzifon Ovaları ‘dır.
c.Akarsular
Devres Çayı, Gökırmak, Yenice Irmağı, Bartın Çayı, Kızılırmak, Yeşilırmak, Çoruh ve Kelkit Akarsuları ‘dır.
3.İL MERKEZLERİ
Zonguldak, Bolu, Düzce, Bartın, Kastamonu, Sinop, Samsun, Çorum Amasya, Tokat, Ordu, Giresun, Gümüşhane, Trabzon, Rize, Artvin.
4.BÖLÜMLERİ
a.Doğu Karadeniz Bölümü
b.Orta Karadeniz Bölümü
c.Batı Karadeniz Bölümü
A.DOĞU KARADENİZ BÖLÜMÜ
YÜZEY ŞEKİLLERİ
a.Dağlar
Giresun-Rize, Çimen, Kop, Mescit ve Yalnızçam Dağları
b.Ovalar
Bu bölümümüzde ova yoktur.Çünkü;dağlar kıyıya yakın ve yüksektir.
c.Akarsular
Çoruh ve Kelkit Akarsuları
BİTKİ ÖRTÜSÜ
Ormanlıktır.
NÜFUS VE YERLEŞME
Nüfus daha çok kıyı kesimlerdedir.Tarım arazisinin dar olması ve endüstrinin gelişmemesi nedeniyle göç yaşanmaktadır.Şehirleşme oranı düşüktür.
Yerleşim Merkezleri:Trabzon, Rize, Giresun, Gümüşhane, Bayburt ve Artvin’ dir.
TARIM, HAYVANCILIK VE MADENCİLİK
Tarım Ürünleri:Çay(Rize ve çevresi), fındık(Giresun, Ordu, Trabzon), mısır, tütün, mandalina(Rize), iç kesimlerde; arpa, buğday, şeker pancarı.
Hayvancılık:Kıyı kesimlerde büyükbaş hayvancılık, iç kesimlerde küçükbaş hayvancılık yapılır.Arıcılık ve balıkçılık bölümün önemli geçim kaynaklarındandır.
Sanayi Tesisleri:Çay fabrikaları(Rize), fındık işletme kuruluşları(Giresun), Aksu Kağıt Fabrikası(Giresun), Bakır işletmeleri(Artvin).
Yeraltı Kaynakları: Murgul’ daki Bakır(Artvin), Borkça’ daki manganez yatakları(Artvin).
TURİZM
Dağları, yaylaları, ormanları, eşsiz güzellikteki kıyıları ve gölleriyle büyük bir turizm potansiyeline sahiptir.Bölümdeki tarihi eserlerin başında Maçka’ daki Sümela Manastırı gelmektedir.
B.ORTA KARADENİZ BÖLÜMÜ
YÜZEY ŞEKİLLERİ
a.Dağlar
Bu bölümde sadece Canik Dağı vardır.
b.Ovalar
Bafra, Çarşamba, Amasya, Taşova, Tokat, Turhal, Erbaa, Suluova, Merzifon Ovaları’ dır.
c.Akarsular
Kızılırmak (Türkiye‘ nin en uzun ırmağıdır.), Yeşilırmak
BİTKİ ÖRTÜSÜ
Doğal bitki örtüsü “orman” dır.
NÜFUS VE YERLEŞME
Nüfus miktarı azdır.Nüfus daha çok tarım alanlarında ve kıyıda toplanmıştır.
Yerleşim merkezleri:Samsun, Amasya, Tokat, Çorum, Ordu, Ünye, Fatsa, Turhal, Zile, Çarşamba ve Bafra ‘dır.
TARIM, HAYVANCILIK VE MADENCİLİK
Tarım Ürünleri:Şeker pancarı, ayçiçeği, mısır(kıyı kesimlerde), tütün(Samsun, Tokat, Amasya), haşhaş(Amasya, Tokat),meyve ve sebzeler, buğday(iç kesimlerde).
Sanayi Tesisleri:Sigara fabrikaları(Samsun, Tokat), şeker fabrikaları(Amasya, Turhal), Bakır işletmeleri(Samsun).
Yeraltı Kaynakları:Bu bölümün başlıca yer altı kaynağı Merzifon ve Havza ‘da çıkarılan linyit ‘tir.
C.BATI KARADENİZ BÖLÜMÜ
YÜZEY ŞEKİLLERİ
a.Dağlar
Küre, Köroğlu, Bolu ve Ilgaz Dağları
b.Ovalar
Taşköprü, Tosya, Bolu, Düzce, Kastamonu
c.Akarsular
Devres Çayı, Gökırmak, Yenice Irmağı, Bartın Çayı
BİTKİ ÖRTÜSÜ
Doğal bitki örtüsü “orman” dır.
NÜFUS VE YERLEŞME
Türkiye’ nin en sık nüfuslu yerlerinden biridir.Şehirleşme oranı yüksektir.
Yerleşim Merkezleri:Zonguldak, Karabük, Ereğli, Sinop, Kastamonu, Bolu, Düzce, Tosya ve Bartın’ dır.
TARIM, HAYVANCILIK VE MADENCİLİK
Tarım Ürünleri:Mısır, buğday, şeker pancarı, pirinç(Boyabat, Tosya), keten ve kenevir(Kastamonu), tütün(Düzce).
Sanayi Tesisleri:Demir-çelik(Karabük, Ereğli), kereste(bolu, Düzce Ayancık, Kastamonu, Bartın), kağıt(Taşköprü, Çaycuma), çimento(Bolu), şeker(Kastamonu), Çatalağzı termik santrali(Zonguldak).
Yeraltı Kaynakları:Taşkömürü(Zonguldak), bakır(Kastamonu).
TURİZM
Bölüm, doğal güzellikleri ve tarihi değerleriyle önemli bir turizm potansiyeline sahiptir.
Turizm Merkezleri:Kartalkaya(kayak merkezi), Abant ve Yedigöller Milli Parkı, Safranbolu evleri, Bolu ve Ilgaz Dağları(dağ sporu), deniz turizmine elverişli plaj ve kaplıcalar(Bolu).
MARMARA BÖLGESİ
1.KONUMU
Yurdumuzun kuzeybatısında, Marmara Denizi ’nin çevresinde yer alır.Bölge; doğuda İç Anadolu ve Karadeniz, güneyde Ege Bölgesi, kuzeybatıda Yunanistan ve Bulgaristan ile komşudur.
2.YÜZEY ŞEKİLLERİ
a.Dağlar
Yıldız Dağları, Koru ve Işıklar Dağı, Samanlı ve Kaz Dağları, Uludağ ‘dır.
b.Ovalar
Bursa, Balıkesir, Karacabey, Susurluk, Adapazarı, İnegöl, Yenişehir, Gönen, Sapanca, Büyük Çekmece, Küçük Çekmece, Durusu(Terkos) ‘dır.
c.Akarsular
Susurluk, Sakarya, Gönen Çayı, Meriç‘tir.
3.İL MERKEZLERİ
Kırklareli, Vize, Saray, Edirne, Tekirdağ, Kapıkule, Babaeski, Lüleburgaz, Çorlu, Malkara, Keşan, Bursa, Balıkesir, Çanakkale, Bilecik, İznik, İnegöl, Gelibolu, Gemlik, Mudanya, Erdek, Yalova, Susurluk, Bandırma, İstanbul, İzmit, Adapazarı, Silivri, Çatalca, Şile, Gebze, Gölcük ve Hereke ‘dir.
4.BÖLÜMLERİ
a.Yıldız Dağları Bölümü
b.Ergene Bölümü
c.Güney Marmara Bölümü
d.Çatalca-Kocaeli Bölümü
A.YILDIZ DAĞLARI BÖLÜMÜ
YÜZEY ŞEKİLLERİ
a.Dağlar
Yıldız Dağları ‘dır.
c.Akarsular
Meriç Nehri ‘dir.
BİTKİ ÖRTÜSÜ
Bölümün doğal bitki örtüsünü ormanlar, makiler ve bozkırlar oluşturur.
NÜFUS VE YERLEŞME
Türkiye ‘nin en seyrek nüfuslu yerlerindendir.Şehirleşme oranı düşüktür.Yerleşim Merkezleri: Kırklareli, Vize, Saray ‘dır.
TARIM, HAYVANCILIK
Tarım Ürünleri:Ayçiçeği, mısır, şeker pancarı ve buğday.
Sanayi Tesisleri:Çimento fabrikası(Pınarhisar), cam fabrikası(Kırklareli), bitkisel yağ(Kırklareli).
B.ERGENE BÖLÜMÜ
YÜZEY ŞEKİLLERİ
a.Dağlar
Koru ve Işıklar Dağı ‘dır.
BİTKİ ÖRTÜSÜ
Ormanlar azdır.Bozkırlar geniş yer kaplar.
NÜSUF VE YERLEŞME
Nüfus miktarı hızla artmaktadır.
Yerleşim Merkezleri: Edirne, Tekirdağ, Kapıkule, Babaeski, Lüleburgaz, Çorlu, Malkara, Keşan ‘dır.
TARIM, HAYVANCILIK
Tarım Ürünleri:Buğday, arpa, ayçiçeği, şeker pancarı, tütün, üzüm, pirinç(Edirne).
Hayvancılık:Ahır hayvancılığı ve besicilik yaygın olarak yapılır.Saros Körfezi kıyılarında balıkçılık yapılır.
Sanayi Tesisleri:Şeker fabrikası(Alpulu), şarap, bitkisel yağ, peynir fabrikaları(Tekirdağ), doğal gaz santrali(Hamitabat), dokuma ve cam fabrikaları.
C.GÜNEY MARMARA BÖLÜMÜ
YÜZEY ŞEKİLLERİ
a.Dağlar
Samanlı Dağları, Kaz Dağları ve Uludağ ‘dır.
b.Ovalar
Çanakkale, Susurluk, İnegöl, Bursa, Balıkesir, Yenişehir, Gönen, Karacabey.
c.Akarsular
Gönen Çayı ve Susurluk ‘tur.
BİTKİ ÖRTÜSÜ
Akdeniz ikliminin görüldüğü yerlerde doğal bitki örtüsü maki, yüksek kesimlerde ormanlar ve kıyıdan uzak yerlerde ise bozkırlar bulunur.
NÜFUS VE YERLEŞME
Türkiye ‘nin yoğun nüfuslu yerlerindendir.Nüfus genellikle ovalarda toplanmıştır.
Yerleşim Merkezleri:Çanakkale, Bilecik, İznik, İnegöl, Gelibolu, Gemlik, Mudanya, Erdek, Yalova, Susurluk, Bandırma, Bursa, Balıkesir.
TARIM, HAYVANCILIK VE MADENCİLİK
Tarım Ürünleri:Üzüm, zeytin, tahıllar, ayçiçeği, şeker pancarı, sebze, meyve, çam fıstığı, şeftali.
Hayvancılık:Merinos Koyunu yetiştirilir ve ipek böcekçiliği yaygındır.
Sanayi Tesisleri:Besin sanayi, yünlü ve ipekli dokuma, madeni eşya, otomobil sanayi(Bursa), zeytinyağı(Gemlik), gübre, sülfirik asit(Bandırma), şeker(Susurluk), kağıt(Balıkesir), seramik(Çanakkale, Bilecik).
Yeraltı Kaynakları:Bor mineralleri(Susurluk), volfram(Uludağ), mermer(Bilecik).
TURİZM
Turizm Merkezleri:Kuş Cenneti(milli park), Uludağ(kayak merkezi), Gönen, Yalova, Bursa(kaplıcalar), İznik(tarihi çinileri), Gelibolu Yarımadası.
D.ÇATALCA-KOCAELİ BÖLÜMÜ
YÜZEY ŞEKİLLERİ
a.Ovalar
Sapanca, Büyük Çekmece, Küçük Çekmece, Durusu(Terkos) ‘dır.
b.Akarsular
Gönen Çayı ve Susurluk ‘tur.
BİTKİ ÖRTÜSÜ
Marmara kıyılarında doğal bitki örtüsü maki, Karadeniz kıyıları ise ormanlıktır.
NÜFUS VE YERLEŞME
Türkiye ‘nin en yoğun nüfuslu yerlerindendir.
Yerleşim Merkezleri:İstanbul, İzmit, Adapazarı, Silivri, Çatalca, Şile, Gebze, Gölcük ve Hereke ‘dir.
TARIM, HAYVANCILIK
Tarım Ürünleri:Zeytin, ayçiçeği, şeker pancarı, sebze ve meyve, patates, fındık, mısır, sera çiçekçiliği.
Sanayi Tesisleri:Otomobil, gıda, tekstil, dokuma, çimento, cam, ilaç…vb. (İstanbul); İpraş Petrol Rafinerisi, petro-kimya, boru lastik, kağıt, otomobil…vb. (İzmit); vagon, şeker, traktör, lastik…vb. (Adapazarı); halı ve yünlü dokuma (Hereke); askeri gemi yapımı(Gölcük).
TURİZM
Turizm Merkezleri:İstanbul en önemli turizm merkezidir.
EGE BÖLGESİ
1.KONUMU
Ülkemizin Batısında yer alır.Doğusunda İç Anadolu, kuzeyinde Marmara, güneyinde ise Akdeniz bölgeleri ile komşudur.
2.YER ŞEKİLLERİ
a.Dağlar
Kaz, Madra, Yunt, Boz, Aydın, Menteşe, Murat, Eğrigöz ve Emir dağlarıdır.
b.Ovalar
Edremit, Bakırçay, Gediz, Küçük Menderes, Kütahya, Afyon ovalarıdır.
c.Akarsular
Porsuk(Sakarya), Gediz, Büyük Menderes akarsularıdır.
3.İL MERKEZLERİ
İzmir, Manisa, Salihli, Turgutlu, Akhisar, Denizli, Edremit, Ayvalık, Aydın, Nazilli, Söke, Ödemiş, Çeşme, Efes, Pamukkale, Muğla, Bodrum, Marmaris, Datça, Soma, Yatağan, Kütahya, Uşak, Afyon, Tavşanlı, Demirci, Simav ,Gediz, Kula, Sandıklı, Bolvadin.
4.BÖLÜMLERİ
a.Asıl Ege Bölümü
b.İç Batı Ege Bölümü
A.ASIL EGE BÖLÜMÜ
YÜZEY ŞEKİLLERİ
a.Dağlar
Kaz, Madra, Yunt, Boz, Aydın, Menteşe dağlarıdır.
b.Ovalar
Edremit, Bakırçay, Gediz, Küçük Menderes ovalarıdır.
BİTKİ ÖRTÜSÜ
Alçak yerlerde maki, Yüksek kesimlerde ise ormanlar yer alır.
NÜFUS VE YERLEŞME
Yerleşim Merkezleri: İzmir, Manisa, Salihli, Turgutlu, Akhisar, Denizli, Edremit, Ayvalık, Aydın, Nazilli, Söke, Ödemiş, Çeşme, Efes, Pamukkale, Muğla, Bodrum, Marmaris, Datça, Soma, Yatağan ‘dır.
TARIM, HAYVANCILIK VE MADENCİLİK
Tarım Ürünleri:Üzüm, incir, zeytin, pamuk, tütün, turunçgiller, susam, sebze ve meyveler.
Sanayi Tesisleri:Aliağa Petrol Rafinerisi, sigara, dokuma, besin, otomobil(İzmir).Dokuma, kimya, gıda(Denizli).Termik santral(Soma ve Yatağan).Zeytinyağı(Edremit ve Ayvalık).
Yer altı Kaynakları:Linyit(Yatağan ve Soma), cıva(Ödemiş ve Karaburun), zımpara taşı(İzmir, Aydın ve Muğla), krom(Menteşe çevresi), demir(Eğmir), tuz(İzmir Çamaltı Tuzlası).
TURİZM
Turizm Merkezleri:Efes, Milet, Pamukkale(Denizli), güneşli kumsallar ve tarihi eserler(İzmir), Edremit, Foça, Çeşme, Kuşadası, Didim, Bodrum, Marmaris ‘tir.
B.İÇ BATI ANADOLU BÖLÜMÜ
YÜZEY ŞEKİLLERİ
a.Dağlar
Murat, Eğrigöz ve Emir dağlarıdır.
b.Ovalar
Kütahya, Afyon ovalarıdır.
c.Akarsular
Porsuk(Sakarya), Gediz, Büyük Menderes akarsularıdır.
BİTKİ ÖRTÜSÜ
Doğal bitki örtüsü bozkırdır.Ancak fazla yağış alan yerlerde ormanlık alanlar görülür.
NÜFUS VE YERLEŞME
Yerleşim Merkezleri: Kütahya, Uşak, Afyon, Tavşanlı, Demirci, Simav, Gediz, Kula, Sandıklı, Bolvadin.
TARIM, HAYVANCILIK VE MADENCİLİK
Tarım Ürünleri:Buğday, arpa, şeker pancarı, haşhaş.
Sanayi Tesisleri:Termik santraller(Seyitömer ve Tunçbilek), şeker(Afyon, Uşak ve Kütahya), çimento ve mermer(Afyon), çini, seramik ve azot(Kütahya).
Yeraltı Kaynakları:Linyit(Tavşanlı, Tunçbilek, Seyitömer ve Değirmisaz), krom(Kütahya), mermer(Afyon), bor(Emet ve Kütahya).
AKDENİZ BÖLGESİ
1.KONUMU
Ülkemizin güneyinde yer alır.Batısında Ege, doğusunda Doğu ve Güneydoğu Anadolu, kuzeyinde İç Anadolu bölgeleri ile komşudur.
2.YER ŞEKİLLERİ
a.Dağlar
Bey, Barla, Geyik, Batı Toroslar, Orta Toroslar, Bolkar, Aladağlar, Nur(Amanos), Binboğa ve Tahtalı dağlarıdır.
b.Ovalar
Antalya, Manavgat, Bozova, Elmalı, Acıpayam, Tefenni, Isparta, Senirkent, Çukurova, Dörtyol, Silifke ve Amik ovalarıdır.
c.Akarsular
Aksu, Manavgat, Köprüsuyu, Asi, Seyhan, Ceyhan ve Göksu akarsularıdır.
3.İL MERKEZLERİ
Antalya, Fethiye, Köyceğiz, Dalaman, Kaş, Kemer, Manavgat, Isparta, Burdur, Eğirdir, Seydişehir, Keçiborlu, Elmalı, Beyşehir, Akseki, Yalvaç, Bucak, Adana, Mersin, Osmaniye, Tarsus, Antakya, İskenderun, Kahramanmaraş, Kilis, Kadirli, Ceyhan, Silifke, Anamur ve Alanya.
4.BÖLÜMLERİ
a.Antalya Bölümü
b.Adana Bölümü
A.ANTALYA BÖLÜMÜ
YÜZEY ŞEKİLLERİ
a.Dağlar
Bey, Barla, Geyik, Batı Toroslardır.
b.Ovalar
Antalya, Manavgat, Bozova, Elmalı, Acıpayam, Tefenni, Isparta, Senirkent ovalarıdır.
c.Akarsular
Aksu, Manavgat, Köprüsuyu akarsularıdır.
BİTKİ ÖRTÜSÜ
Kıyıda doğal bitki örtüsü maki ve kızıl çam ormanlarıdır.İç kesimlerde ise bozkırdır.
NÜFUS VE YERLEŞME
Yerleşim Merkezleri:Antalya, Fethiye, Köyceğiz, Dalaman, Kaş, Kemer, Manavgat, Isparta, Burdur, Eğirdir, Seydişehir, Keçiborlu, Elmalı, Beyşehir, Akseki, Yalvaç, Bucak ‘tır.
TARIM, HAYVANCILIK VE MADENCİLİK
Tarım Ürünleri:Turunçgiller, muz, susam, yerfıstığı, pamuk, zeytin, sebze, şeker pancarı, tahıllar, anason, gül ve haşhaş.
Sanayi Tesisleri:Ferro Krom Fabrikası(Antalya), alüminyum tesisi(Seydişehir), kağıt fabrikası(Dalaman), şeker fabrikası(Burdur), gül yağı ve halı(Isparta), kükürt işletmesi(Keçiborlu).
Yer altı Kaynakları:Kükürt(Keçiborlu), boksit(Seydişehir), krom(Dalaman).
B.ADANA BÖLÜMÜ
YÜZEY ŞEKİLLERİ
a.Dağlar
Orta Toroslar, Bolkar, Aladağlar, Nur(Amanos), Binboğa ve Tahtalı dağlarıdır.
b.Ovalar
Çukurova, Dörtyol, Silifke ve Amik ovalarıdır.
c.Akarsular
Asi, Seyhan, Ceyhan ve Göksu akarsularıdır.
BİTKİ ÖRTÜSÜ
Kıyıda bitki örtüsü makidir.Yüksek kesimler de ormanlıktır.
NÜFUS VE YERLEŞME
Yerleşim Merkezleri:Adana, Mersin, Osmaniye, Tarsus, Antakya, İskenderun, Kahramanmaraş, Kilis, Kadirli, Ceyhan, Silifke, Anamur ve Alanya.
TARIM, HAYVANCILIK VE MADENCİLİK
Tarım Ürünleri:Pamuk, buğday, yerfıstığı, mısır, soya fasulyesi, turunçgiller, muz, susam, sebze ve meyveler.
Sanayi Tesisleri:Demir-çelik, gübre(İskenderun), Ataş petrol rafinerisi(Mersin), kağıt(Taşucu), dokuma, giyim, tarım araçları, çimento, madeni eşya(Adana).
Yeraltı Kaynakları:Krom(Toroslar ve Nur Dağları), demir(Adana çevresi), linyit(Kozan ve çevresi).
GÜNEYDOĞU ANADOLU BÖLGESİ
1.KONUMU
Ülkemizin güneydoğusunda yer alır.
2.YER ŞEKİLLERİ
a.Ovalar
Altınbaşak, Birecik, Suruç, Ceylanpınar, ovalarıdır.
b.Akarsular
Fırat Nehri ‘dir.
3.İL MERKEZLERİ
Gazi Antep, Şanlı Urfa, Adıyaman, Nizip, Birecik, Siverek, Viranşehir, Harran, Suruç, Ceylanpınar, Diyarbakır, Mardin, Siirt, Batman, Kızıltepe, Nusaybin, Cizre.
4.BÖLÜMLERİ
a.Orta Fırat Bölümü
b.Dicle Bölümü
A.ORTA FIRAT BÖLÜMÜ
YÜZEY ŞEKİLLERİ
a.Ovalar
Altınbaşak, Birecik, Suruç, Ceylanpınar, ovalarıdır.
b.Akarsular
Fırat Nehri ‘dir.
NÜFUS VE YERLEŞME
Yerleşim Merkezleri: Gazi Antep, Şanlı Urfa, Adıyaman, Nizip, Birecik, Siverek, Viranşehir, Harran, Suruç, Ceylanpınar dır.
TARIM, HAYVANCILIK VE MADENCİLİK
Tarım Ürünleri:Buğday, arpa, mercimek, zeytin, antep fıstığı, üzüm, tütün, pamuk, pirinç, mısır, şeker pancarı, sebze ve meyve.
Sanayi Tesisleri:Dokuma, yağ, besin, madeni eşya(Gazi Antep), iplik, tarım aletleri, yün(Urfa), dokuma, deri(Adıyaman).
Yer altı Kaynakları:Petrol(Adıyaman ve Kahta)
B.DİCLE BÖLÜMÜ
NÜFUS VE YERLEŞME
Yerleşim Merkezleri: Diyarbakır, Mardin, Siirt, Batman, Kızıltepe, Nusaybin, Cizre.
TARIM, HAYVANCILIK VE MADENCİLİK
Tarım Ürünleri:Buğday, arpa, mercimek, pamuk, antep fıstığı, pirinç, tütün, üzüm, krpuz.
Sanayi Tesisleri:Petrol rafinerisi, un, tuğla, kiremit fabrikaları(Batman), el dokumaları, kilim ve battaniye(Siirt), çimento(Mardin).
Yer altı Kaynakları:Petrol(Diyarbakır, Batman, Siirt), fosfat(Mardin Mazıdağı), doğal gaz(Nusaybin), linyit(Cizre).
DOĞU ANADOLU BÖLGESİ
1.KONUMU
Ülkemizin doğusunda yer alır.
2.YER ŞEKİLLERİ
a.Dağlar
Tunceli, Mercan, Güneydoğu Toroslar, Allahuekber, Palandöken, Kısır, Ağrı, Nemrut, Süphan, Tendürek ve Buzul dağlarıdır.
b.Ovalar
Afşin, Elbistan, Malatya, Elazığ, Bingöl, Erzincan, Tercan, Aşkale, Erzurum, Pasinler, Kazığman, Iğdır, Ağrı, Eleşkirt, Muş, Malazgirt, Yüksekova ovalarıdır.
c.Akarsular
Karasu, Murat, Fırat, Aras, Kura, Murat Akarsularıdır.
3.İL MERKEZLERİ
Malatya, Elazığ, Erzincan, Tunceli, Bingöl, Bitlis, Aşfin, Elbistan, Divriği, Tercan, Erzurum, Kars, Iğdır, Sarıkamış, Ardahan, Aşkale, Pasinler, Horasan, Kağızman, Van, Ağrı, Doğubayazıt, Tatvan, Muş, Malazgirt, Hınıs, Varto, Ahlat, Adilcevaz, Ergiş, Gevaş, Hakkari, Şırnak, Yüksekova, Şemdinli, Çukurca.
4.BÖLÜMLERİ
a.Yukarı Fırat Bölümü
b.Erzurum-Kars Bölümü
c.Yukarı Murat-Van Bölümü
d.Hakkari Bölümü
A.YUKARI FIRAT BÖLÜMÜ
YÜZEY ŞEKİLLERİ
a.Dağlar
Tunceli, Mercan, Güneydoğu Toroslar ‘dır.
b.Ovalar
Afşin, Elbistan, Malatya, Elazığ, Bingöl, Erzincan, Tercan ovalarıdır.
c.Akarsular
Karasu, Murat, Fırat akarsularıdır.
NÜFUS VE YERLEŞME
Yerleşim Merkezleri: Malatya, Elazığ, Erzincan, Tunceli, Bingöl, Bitlis, Aşfin, Elbistan, Divriği, Tercan
TARIM, HAYVANCILIK VE MADENCİLİK
Tarım Ürünleri:Buğday, arpa, şeker pancarı, tütün, kayısı, nohut, mercimek, fasulye, sebze ve meyve.
Sanayi Tesisleri:Dokuma, şeker ve sigara(Malatya), şeker, çimento ve gübre(Elazığ), termik santral ve şeker fabrikası(Elbistan).
Yer altı Kaynakları:Demir(Divriği ve Hekimhan), bakır(Maden ve Pötürge), linyit(Elbistan), kayatuzu(Erzincan ve Tercan), kurşun ve çinko(Keban).
B.HAKKARİ BÖLÜMÜ
YÜZEY ŞEKİLLERİ
a.Dağlar
Buzul Dağı ‘dır.
b.Ovalar
Yüksekova ‘dır.
NÜFUS VE YERLEŞME
Yerleşim Merkezleri: Hakkari, Şırnak, Yüksekova, Şemdinli, Çukurca.
TARIM, HAYVANCILIK VE MADENCİLİK
Sanayi Tesisleri:El tezgahlarında halı ve kilim dokumacılığı yapılır.
Yer altı Kaynakları:Asfalt(Şırnak).
C.YUKARI MURAT-VAN BÖLÜMÜ
YÜZEY ŞEKİLLERİ
a.Dağlar
Ağrı, Nemrut, Süphan, Tendürek dağlarıdır.
b.Ovalar
Ağrı, Eleşkirt, Muş, Malazgirt ovalarıdır.
NÜFUS VE YERLEŞME
Yerleşim Merkezleri: Van, Ağrı, Doğubayazıt, Tatvan, Muş, Malazgirt, Hınıs, Varto, Ahlat, Adilcevaz, Ergiş, Gevaş.
TARIM, HAYVANCILIK VE MADENCİLİK
Tarım Ürünleri:Arpa, buğday, çavdar, şeker pancarı, mercimek, sebze ve meyve.
Sanayi Tesisleri:Şeker(Ağrı, Erciş, Muş, Van), çimento, yem, et kombinaları.
D.ERZURUM-KARS BÖLÜMÜ
YÜZEY ŞEKİLLERİ
a.Dağlar
Allahuekber, Palandöken, Kısır dağlarıdır.
b.Ovalar
Aşkale, Erzurum, Pasinler, Kazığman, Iğdır ovalarıdır.
c.Akarsular
Aras, Kura akarsularıdır.
NÜFUS VE YERLEŞME
Yerleşim Merkezleri: Erzurum, Kars, Iğdır, Sarıkamış, Ardahan, Aşkale, Pasinler, Horasan, Kağızman.
TARIM, HAYVANCILIK VE MADENCİLİK
Tarım Ürünleri:Buğday, arpa, şeker pancarı, patates, sebze ve meyve, pamuk.
Sanayi Tesisleri:Süt, dokuma, ayakkabı, et kombinası, deri endüstrisi.
Yer altı Kaynakları:Linyit(Aşkale), oltu taşı(Oltu), kayatuzu(Kağızman çevresi).
İÇ ANADOLU BÖLGESİ
1.KONUMU
Ülkemizin tam ortasında yer alır.
2.YER ŞEKİLLERİ
a.Dağlar
Karadağ, Karacadağ, Elmadağ, İdris, Sündiken, Sivrihisar, Erciyes, Melendiz, Hasandağ, Çamlıbel, Hınzır, Tecer dağlarıdır.
b.Ovalar
Cihanbeyli, Aksaray, Akşehir, Ankara, Eskişehir, Çubuk, Kayseri, Develi ovalarıdır.
c.Akarsular
Sakarya, Porsuk, Kızılırmak, Delice akarsularıdır.
3.İL MERKEZLERİ
Konya, Aksaray, Karaman, Ereğli, Akşehir, Çumra, Cihanbeyli, Ankara, Eskişehir, Haymana, Polatlı, Sivrihisar, Çubuk, Ayaş, Kayseri, Kırıkkale, Yozgat, Niğde, Kırşehir, Çankırı, Nevşehir, Ürgüp, Göreme, Sivas, Şarkışla, Zara, Yıldızeli, Bünyan, Hafik, Kangal, Gemerek.
4.BÖLÜMLERİ
a.Konya Bölümü
b.Yukarı Sakarya Bölümü
c.Orta Kızılırmak Bölümü
d.Yukarı Kızılırmak Bölümü
A.KONYA BÖLÜMÜ
YÜZEY ŞEKİLLERİ
a.Dağlar
Karadağ, Karacadağ dağlarıdır.
b.Ovalar
Cihanbeyli, Aksaray, Akşehir ovalarıdır.
NÜFUS VE YERLEŞME
Yerleşim Merkezleri: Konya, Aksaray, Karaman, Ereğli, Akşehir, Çumra, Cihanbeyli
TARIM, HAYVANCILIK VE MADENCİLİK
Tarım Ürünleri:Buğday, arpa, şeker pancarı, elma, ayçiçeği, üzüm, nohut, mercimek, haşhaş.
Sanayi Tesisleri:Çimento(Karaman), şeker(Konya), bisküvi ve unlu mamuller(Karaman), dokuma(Konya, Ereğli, Karaman), cıva işletmesi(Sarayönü),tarım aletleri ve un fabrikaları(Konya).
Yer altı Kaynakları:Cıva(Sarayönü), tuz(Tuz Gölü).
B.YUKARI SAKARYA BÖLÜMÜ
YÜZEY ŞEKİLLERİ
a.Dağlar
Elmadağ, İdris, Sündiken, Sivrihisar dağlarıdır.
b.Ovalar
Ankara, Eskişehir, Çubuk ovalarıdır.
c.Akarsular
Sakarya, Porsuk akarsularıdır.
NÜFUS VE YERLEŞME
Yerleşim Merkezleri:Ankara, Eskişehir, Haymana, Polatlı, Sivrihisar, Çubuk, Ayaş
TARIM, HAYVANCILIK VE MADENCİLİK
Tarım Ürünleri:Buğday, arpa, şeker pancarı, pirinç, ayçiçeği, mercimek, nohut, kavun, armut, sebze ve meyve.
Sanayi Tesisleri:Elektronik cihazlar, uçak, çimento, traktör, besin ve şeker fabrikası(Ankara),lokomotif, motor, şeker, besin, çimento, dokuma, buzdolabı fabrikası(Eskişehir).
Yer altı Kaynakları:Lületaşı, krom, bor, amyant(Eskişehir),linyit(Ankara ve çevresi).
C.ORTA KIZILIRMAK BÖLÜMÜ
YÜZEY ŞEKİLLERİ
a.Dağlar
Erciyes, Melendiz, Hasandağ dağlarıdır.
b.Ovalar
Kayseri, Develi ovalarıdır.
c.Akarsular
Kızılırmak, Delice akarsularıdır.
NÜFUS VE YERLEŞME
Yerleşim Merkezleri: Kayseri, Kırıkkale, Yozgat, Niğde, Kırşehir, Çankırı, Nevşehir, Ürgüp, Göreme
TARIM, HAYVANCILIK VE MADENCİLİK
Tarım Ürünleri:Buğday, arpa, şeker pancarı, patates, soğan, baklagiller, üzüm, elma.
Sanayi Tesisleri:Orta Doğu petrol rafinerisi ve silah fabrikası(Kırıkkale), lastik fabrikası(Kırşehir), mobilya, şeker, çimento,dokuma, besin, elektrikli ev aletleri(Kayseri), şeker(Çankırı).çimento(Yozgat).
Yer altı Kaynakları:Demir ve çinko(Kayseri), mermer(Kırşehir), kayatuzu(Çankırı), cıva(Niğde).
D.YUKARI KIZILIRMAK BÖLÜMÜ
YÜZEY ŞEKİLLERİ
a.Dağlar:Çamlıbel, Hınzır, Tecer dağlarıdır.
NÜFUS VE YERLEŞME
Yerleşim Merkezleri: Sivas, Şarkışla, Zara, Yıldızeli, Bünyan, Hafik, Kangal, Gemerek.
TARIM, HAYVANCILIK VE MADENCİLİK
Tarım Ürünleri:Arpa, şeker pancarı, patetes.
Yer altı Kaynakları:Linyit ve krom(Sivas), demir(Divriği).