VOLKANİZMA VOLKANLAR VOLKANİK DAĞLAR NASIL OLUŞUR?
VOLKANİZMA
Yerin derinliklerindeki mağmanın yeryüzünde veya yeryüzüne yakın derinliklerdeki faaliyetlerine Volkanizma denir.
Volkanizma denilince daha çok yer yüzünde meydana gelen mağmatik faaliyetler akla gelmektedir. Çünkü volkanik şekiller yer yüzünde oluşmaktadır.
Volkanizma sırasında mağma katı, sıvı ve gaz halinde yer yüzüne çıkar. Çıkan sıvı maddelere lav, katı maddelere tüf denir. Gazların çoğu ise su buharıdır.
Volkanizma ile çıkan malzemeler çıktığı yerde birikerek volkan konilerini oluşturur.
Lavların akıcılığı az ise yükseltisi fazla olan volkan dağları oluşur. Bunlara kalkan volkanları denir. ör: Ağrı dağı
Volkan konilerinin tepesinde bulunan çukurluğa krater denir.
Bazı yanardağlarda ana koni üzerinde oluşmuş yan koniler de olabilir. Bunlara parazit koni denir. Ör: Erciyes dağı Volkanik patlamalarla bazı volkanların tepe kısmı uçarak çok büyük çanak oluşur. Bu çanaklara kaldera denir. Ör: Nemrut dağı (1441 yılında ikinci kez patlamıştır.)Gaz patlaması sonucunda Maar çukurları oluşur.(Meke tuzlası ve Acıgöl birer Maar’dır.)
Volkanizmanın Etkileri
• Tek dağlar oluşur.
• Volkanik alanlar maden bakımından zengin olur.
• Topraklar verimli olduğundan nüfus bu alanlarda fazladır.
• Volkanların çevreleri verimli tarım arazileridir.
Yeryüzündeki Başlıca Volkanik Bölgeler
1)Atlas Okyanusunun orta kesimi,
2)Akdeniz ve çevresi
3)Doğu Afrika
4)Büyük Okyanus çevresi (en fazla bu bölgede görülmektedir. Bu sebeple buraya Pasifik Ateş Çemberi denir.)
Türkiye’deki Başlıca Volkanik Dağlar
• Doğu Anadolu Bölgesindekiler: Ağrı , Tendürek, Süphan, Nemrut.
• İç Anadolu Bölgesi: Erciyes, Hasan dağı Melendiz dağı, Karadağ , Karacadağ.
• Akdeniz Bölgesi: Hassa ve çevresi (Hatay)
• G.D Anadolu Bölgesi: Karacadağ
• Ege Bölgesi: Kula volkanları (En genç volkanik şekiller)