Huronian, Cryogenian ve Erken-Geç Paleozoik Buzullaşmaları
Ne Zaman?
Huronian buzul çağı günümüzden yaklaşık 2.4-2.1 milyon yıl önce Proterozoik Devir’de ve çok uzun bir süre boyunca meydana gelmiştir.Nerede?
Huronian ismini almasında etkili olan faktör ise izlerinin bulunduğu alanın Huronian Supergroup adında bir yer olmasıdır. Huronian Supergroup'tan birkaç yüz km. ve Huron Gölü'nün kuzey kıyısından 10–100 km kuzey yönüne doğru Sault Ste. Marie'den Sudbury'ye kadar, Huron Gölü'nün kuzeydoğu kıyısı günümüzde buzulların sürükleyip bıraktığı çakıl ve kumla karışık balçık yatakları, damlataşları (dropstone), iklimsel birikimlerin oluşturduğu tabakalar ve akan suyun yıpratarak aşındırdığı temel kayalıklarla doludur.
Birbiriyle karşılıklı ilişkisi bulunan Huronian birikintileri Michigan, Markutte yakınlarında bulunmuştur ve Batı Avustralya'daki paleoproterozik dönem buzul birikintilerinde değişkenlerin birbiriyle bağlantısı yapılmıştır.
Nasıl Tespit Ediliyor?
Huronian buzul devrinden sonraki iyi derecede belgelenmiş buz çağı belki de büyük olasılıkla en şiddetli soğuk geçmiş olanı ve günümüzden 850 ile 630 milyon yıl önce yaşanan Cryogenian adı verilen periyottur, bu dönemde yeryüzünün yer yer ekvator bölgesine kadar ulaşabilen buzul tabakalarından oluşan bir kartopu ile kaplanmış olabileceği düşünülmektedir. Muhtemelen volkanlarca üretilen CO2 gibi sera gazlarının birikmesiyle sonlanmıştır. Cryogenian çağının sonlanmasından itibaren Ediacaran ve Kambriyen patlaması ortaya çıkmıştır. (Kambrien/kambriyen paleozoik devrin ilk bölümüdür.) Ancak bu fikir ortaya yeni atıldığı için henüz kesin delillere dayanmamakta ve kısıtlı araştırmalar sonucunda çıkan bulgularla birlikte savunulmaktadır.Biber ve Tuna dönemlerinin klimatik özelliklerini anlatan bir yazı dizisi yapacağım. Bu kısım bir başlangıçtı. Tamamını 1 hafta içinde yayınlamaya çalışacağım. Ardından ufak bir slayt da paylaşarak sunumlarınızda yol gösterebilmek niyetindeyim.