Doğa-İnsan Etkileşimi
Doğa-İnsan Etkileşimi
Öncelikle hoşgeldiniz. Bugün burada sizlerle doğa - insan ilişkisi üzerinde duracağız. Burada 4 başlık halinde sizlere sunacağız konuyu.
1-Temelde İnsanları ve Doğayı Etkileyen 4 Küre Nedir?
2- Doğanın insanı etkilemesi
3- İnsanın doğayı etkilemesi
4- İnsanın doğa üzerindeki olumsuz etkileri
şeklinde sizlere özet bir şekilde anlattık...
1-> Temelde İnsanları ve Doğayı Etkileyen 4 Küre - 4 Doğal Sistem
4 Doğal sistemler;
Atmosfer / Hava Küre
Litosfer / Taş Küre
Hidrosfer / Su Küre
Biyosfer / Canlılar Küresi
Dünya üzerinde bildiğimiz bütün yaşam bu dört küre içindedir.
İnsanlar olarak hayatımızı sürdürürken her zaman doğa ile ilişki içerisindeyiz, bu ilişkiler bazen olumlu bazen olumsuz sonuçlar doğurur bazen biz doğayı etkileriz bazen doğa bizi bütün bunların toplamı insan-doğa etkileşimini oluşturur.
2-> Doğanın İnsanı Etkilemesi
- İnsanlar her zaman iklim koşullarının elverişli olduğu, bitki toplayıp avlanabildikleri yerlerde yaşamışlardır.
- Çevreye göre beslenme, barınma ve giyinme alışkanlıkları oluşmuş ekonomik faaliyetler de çevreye göre şekillenmiştir. Doğa insanları ten renkleri ve karakterlerine kadar etkilemektedir.
- Örneğin soğuk iklimlerde yaşayan insanlar yağlı, proteinli hayvansal ürünlerle beslenir, kalın ve kürklü kıyafetler giyerlerken sıcak iklimlerde sebze, meyve ağırlıklı beslenip ince kıyafetler giyerler.
- Kurak ve yarı kurak bölgelerde kerpiç evler varken yağışın fazla olduğu, ormanlık bölgelerde ahşap evler vardır. Uygun kayaçlar varsa da taş evler tercih edilir.
- Killi toprakların yoğun olduğu bölgelerde seramik, tuğla, kiremit ve kerpiç üretim tesisleri yaygınken ormanlara yakın bölgelerde orman ürünleri sanayisi gelişir.
- Çay her mevsim yağışlı ve nemli Rize gibi yerlerde yetişirken domates ılıman iklimlerde yetişmeye uygundur. Okyanus akıntılarının karşılaşma yerlerinde balıkçılık, bozkır bitki örtüsüne sahip İç Anadolu gibi yerlerde küçükbaş hayvancılık gelişmiştir.
- Sıcak bölgelerde güneş ve deniz yaz turizmini, soğuk bölgelerde kar ve dağ kış turizmini geliştirmiştir.
3-> İnsanın Doğayı Etkilemesi
Özellikle Sanayi Devriminden(19.yy) sonra insan yaşadığı çevre üzerinde etkili olmaya başlamıştır.- Ulaşımı geliştiren köprü ve viyadükler, var olan tarım alanlarının geliştirilmesi hatta bazı tarıma elverişli olmayan yerlere yapılan müdahalelerle tarım yapılmaya başlanılması, barajlarla birlikte akarsuların kontrol edilmesi, yeni yerleşim alanlarının açılıp genişletilmesi insanın doğa üzerindeki değiştirici etkileridir.
4-> İnsanın Doğa Üzerindeki Olumsuz Etkileri
Ne yazık ki insan doğayı kendi amaçları için şekillendirip değiştirirken çoğu zaman doğa üzerinde olumsuzluklara neden olmaktadır.- Örneğin bitki örtüsünün tahrip edilmesi erozyon riskini artırır.
- Yeni yaşam alanları açmak için ormanlara girilmesi ormandaki bitkiler ve hayvanların yok edilmesiyle diğer canlılara verdiğimiz zarar.
- Plansız şehirleşme ve sanayi kuruluşlarının kontrolsüz artmasıyla hava, su ve toprağa verdiğimiz zarar.
- Atmosfere salınan sera gazı sebebiyle ozon tabakasının delinmesi ve küresel ısınmanın artması.
- Geri dönüşüme tabii olmayan çöplerin doğa salınmasıyla toprağın ve denizlerin kirletilmesi özellikle denizdeki plastiklerin deniz canlılarına verdiği zarar…
