6- KPSS 2023 / COĞRAFYA - Türkiye'de Epirojenez, Volkanizma , Deprem ...
Coğrafya Dersi, Coğrafya Video Konu Anlatım, Coğrafya Konu Anlatım, Coğrafya Özet, Enes Hoca,
TÜRKİYE’DE İÇ KUVVETLER VE OLUŞUM SÜREÇLERİ
📌 İç kuvvetler, yer kabuğunun derinliklerinde meydana gelen enerji hareketleri sonucunda yeryüzü şekillerini oluşturan ve değiştiren doğal süreçlerdir.
Bu yazıda, KPSS, TYT, AYT ve LGS sınavlarında sıkça çıkan iç kuvvetlerle ilgili konuları detaylıca ele alacağız.
📚 Daha fazla konu anlatımı ve testler için:
🔗 bayramcigerli.blogspot.com
1. İÇ KUVVETLER NELERDİR?
📌 İç kuvvetler, yerin iç kısmında bulunan magma hareketleri ve çekirdekten gelen ısı enerjisi ile meydana gelir. Bu kuvvetler, litosferi (yer kabuğunu) etkileyerek yeni yer şekilleri oluşturur.
📌 İç kuvvetler sayesinde dağlar, kıtalar ve volkanlar oluşur.
📌 Temel iç kuvvetler şunlardır:
- Orojenez (Dağ oluşumu)
- Epirojenez (Kıta yükselmesi ve alçalması)
- Volkanizma
- Seizma (Depremler)
🔗 İç kuvvetler hakkında detaylı bilgi
2. OROJENEZ (DAĞ OLUŞUMU)
📌 Orojenez, yer kabuğundaki tortul tabakaların sıkışarak kıvrılması veya kırılması sonucu dağların oluşmasıdır.
📌 İki farklı dağ oluşumu vardır:
- Kıvrım Dağları (Tortul tabakalar esnek olduğu için kıvrılır.)
- Kırık Dağları (Tortul tabakalar sert olduğu için kırılır.)
📌 Türkiye’de Kıvrım Dağları:
- Karadeniz: Kuzey Anadolu Dağları (Kaçkar, Ilgaz, Canik)
- Akdeniz: Toros Dağları (Bey, Bolkar, Aladağlar)
📌 Türkiye’de Kırık Dağları:
- Ege: Kaz Dağları, Bozdağlar, Aydın Dağları
🔗 Orojenez ve Türkiye’deki dağlar hakkında detaylı bilgi
3. EPİROJENEZ (KITA OLUŞUMU VE YÜKSELMESİ)
📌 Epirojenez, yer kabuğunun büyük kara parçalarının yükselmesi ya da alçalmasıdır.
📌 Türkiye’de epirojenez kanıtları:
✔️ İstanbul ve Çanakkale boğazlarının oluşumu
✔️ Ege Denizi’nin genişlemesi
✔️ Karadeniz ve Akdeniz’in kıyı şekillerinin değişmesi
🔗 Epirojenez hakkında detaylı bilgi
4. VOLKANİZMA (YANARDAĞ OLUŞUMU)
📌 Volkanizma, yer kabuğundaki çatlaklardan lav, gaz ve küllerin çıkmasıdır.
📌 Türkiye’de volkanik dağlar:
✔️ Doğu Anadolu: Ağrı, Tendürek, Süphan, Nemrut
✔️ İç Anadolu: Erciyes, Hasan, Melendiz
✔️ Ege Bölgesi: Kula Volkanları
🔗 Türkiye’deki volkanik dağlar hakkında detaylı bilgi
5. SEİZMA (DEPREMLER VE FAY HATLARI)
📌 Depremler, yer kabuğundaki kırılmalar sonucunda oluşur.
📌 Türkiye’de 3 büyük fay hattı bulunur:
- Kuzey Anadolu Fay Hattı (KAF)
- Doğu Anadolu Fay Hattı (DAF)
- Batı Anadolu Fay Hattı (BAF)
📌 Türkiye, deprem kuşağında yer aldığı için bu konu KPSS’de sıkça sorulur.
🔗 Türkiye’nin fay hatları hakkında detaylı bilgi
6. KPSS’DE EN ÇOK ÇIKAN SORULAR
📌 1. Türkiye’de iç kuvvetler hangi jeolojik süreçlerle ilgilidir?
✅ Cevap: Orojenez, epirojenez, volkanizma, seizma
📌 2. Türkiye’de kıvrım dağları hangi bölgelerde yaygındır?
✅ Cevap: Karadeniz ve Akdeniz Bölgeleri
📌 3. İç Anadolu’da bulunan en büyük volkanik dağ hangisidir?
✅ Cevap: Erciyes Dağı (3917 m)
📌 4. Türkiye’de epirojenez etkisiyle oluşan en önemli yapı nedir?
✅ Cevap: İstanbul ve Çanakkale Boğazları
🔗 KPSS’de sık çıkan iç kuvvetler soruları
7. SONUÇ
✔️ Türkiye’nin iç kuvvetleri, yeryüzü şekillerinin oluşumunda büyük rol oynar.
✔️ Dağ oluşumları (orojenez), volkanizma, kıta hareketleri (epirojenez) ve depremler (seizma) en önemli iç kuvvetlerdir.
✔️ Türkiye, Alp-Himalaya kıvrım kuşağında yer aldığı için kıvrım dağları yaygındır.
📚 Daha fazla konu anlatımı ve testler için:
🔗 bayramcigerli.blogspot.com
🎯 KPSS’ye hazırlanan herkese başarılar! 🚀