03- Bc Cografya Arşivi: coğrafya 9

LİSE COĞRAFYA DERSİ ETKİNLİKLERİNİN CEVAPLARI
LİSE 1.SINIF COĞRAFYA 9.SINIF DERSİ ETKİNLİKLERİNİN CEVAPLARI LİSE BİR COĞRAFYA ETKİNLİKLERİ DERS NOTLARI
LİSE 2.SINIF COĞRAFYA 10.SINIF DERSİ ETKİNLİKLERİNİN CEVAPLARI LİSE İKİ COĞRAFYA ETKİNLİKLERİ DERS NOTLARI
LİSE 3.SINIF COĞRAFYA 11.SINIF DERSİ ETKİNLİKLERİNİN CEVAPLARI LİSE ÜÇ COĞRAFYA ETKİNLİKLERİ DERS NOTLARI
LİSE 4.SINIF COĞRAFYA 12.SINIF DERSİ ETKİNLİKLERİNİN CEVAPLARI LİSE DÖRT COĞRAFYA ETKİNLİKLERİ DERS NOTLARI

Coğrafya Blogcusu

TARİH BOYUNCA ANADOLU’DA TABİATIN DEĞİŞİMİ LİSE COĞRAFYA 9.SINIF COĞRAFYA DERSİ KİTABI LİSE 1.SINIF

TARİH BOYUNCA ANADOLU’DA TABİATIN DEĞİŞİMİ LİSE COĞRAFYA 9.SINIF COĞRAFYA DERSİ KİTABI LİSE 1.SINIF
Bu gün Türkiye’nin herhangi bir köşesinde seyahat eden bir kimse çevresinde gördüğü bir tarlanın, bölük pörçük ormanların, bozkırların öteden beri öyle olduğunu düşünür, ya da hiç üzerinde bile durmaz. Gördüklerini olduğu gibi kabullenir. Belki de yolu yaz sonunda Anadolu’nun iç, doğu veya güneydoğusuna düştüğünde göz alabildiğine uzanan bozkırları, yüzyıllar önce niçin yurt tutmuş olduğumuza şaşar kalır. Milattan on bin yıl kadar önce Trakya’nın tamamı ile Anadolu’nun %72’sinin orman örtüsüyle kaplı olduğu bilimsel verilere dayanılarak tahmin edilmektedir.

Geriye kalan alanların yarısının bozkır diğer yarısının göller sazlıklar ve Alpin kuşak bitkileriyle kaplı olduğu düşünülmektedir. Tarih süreci boyunca meydana gelen tahrip sonucu bu gün ormanlık alanlar toplam yüzölçümün dörtte birine düşmüştür. On iki bin yıl öncesinde bütün bitki örtüsünün iyi nitelik taşıdığı kabul edilir. Oysa bugün Türkiye’deki orman alanlarının yarısından fazlası iyi nitelikli değildir. Bozkır, normal koşullarda toprağı tamamen örten bitkidir. Aşırı otlatılıp bozulması hâlinde örtme yüzdesi azalır. Tahrip devam ederse büsbütün yok olur.
İç Anadolu’nun Hitit devrinde görülen manzarası otlana otlana kele dönmüş, toprağı aşınıp gitmifl bozkırlar değildi kuşkusuz. Durumun böyle olmadığının Hititlerin bizlere kadar ulaşan ünlü Hitit geyiği heykelinden anlamak kolaylıkla mümkündür. Geyik, bozkır hayvanı değildir. Ormanlarda yaşar. Hitit aslanları. Orman-bozkır yaşama ortamını benimseyen aslan üçbin yıl öncesine kadar Anadolu hayvan varlığının bir türü idi. Hepsinden önemlisi aslanları doyuracak kadar bol geyik, karaca, yaban koyunu v.b. otobur hayvanlar barınıyordu çevrede. Ankara’daki ünlü Anadolu Medeniyetleri

Müzesi’nde testilerin ağzı flamingo gagası biçimindedir. Demek ki, o zamanlar sulak sahalar henüz kurutulmamıştı. Flamingolar, turnalar kentlerden yüzlerce kilometre uzakta değil hemen yanı başlarında idi.

Günümüzde kömür olarak bildiğimiz şey milyonlarca yıl öncesinin ormanları, petrol olarak tanıdığımız şey ise deniz bitkileridir. Soframızdaki et, sırtımızdaki yün; bozkırların yemyeşil çayırlarının başkalaşmış şekilleridir. Eğer ki bugün koşup oynuyor, çalışıyorsak hayatta kullandıklarımız o bitkilerin sessiz dünyasında gizlidir.

COĞRAFYA 9 DERS KİTABI
COĞRAFYA 9 DERS NOTLARI
COĞRAFYA 9.SINIF DERSİ ETKİNLİKLERİNİN CEVAPLARI
COĞRAFYA 9.SINIF DERSİ ÖLÇME DEĞERLENDİRME VE TEST SORULARININ CEVAPLARI
COĞRAFYA 9.SINIF ÖDEVİ
COĞRAFYA LİSE 1.SINIF DERSİ ÖLÇME DEĞERLENDİRME VE TEST SORULARININ CEVAPLARI
COĞRAFYA LİSE 1.SINIF DERSİ ETKİNLİKLERİNİN CEVAPLARI

Coğrafya Blogcusu

Ç. ÇEVRE VE İNSAN DOĞAL ÇEVRE LİSE COĞRAFYA 9.SINIF COĞRAFYA DERSİ KİTABI LİSE 1.SINIF

Ç. ÇEVRE VE İNSAN DOĞAL ÇEVRE LİSE COĞRAFYA 9.SINIF COĞRAFYA DERSİ KİTABI LİSE 1.SINIF
İnsanlar temel ihtiyaçları olan beslenme, barınma, giyinme vb. nedenlerden dolayı doğal çevreden yararlanmıştır. Doğal çevre ile etkileşim içinde olan insan bir taraftan çevreye uyum sağlarken diğer taraftan çevreyi ihtiyaçları nedeniyle sürekli değiştirmiştir.

Tarım
İhtiyaç duyulan bitkileri yetiştirmek amacıyla toprak üzerinde yapılan çalışmalardır. Hızlı nüfus artışı, ekilebilir toprakların aşırı kullanımı, ölçüsüz kullanılan kimyasal gübreler ve zararlılarla mücadele ilâçları doğal çevrenin dengesini bozabilmektedir.

Sanayi
Sanayi; işlenmemiş (ham madde) ya da yarı işlenmiş maddelerin, fabrikalarda işlenerek kullanılabilir duruma getirilme işidir. Aynı zamanda sanayi üretim yaparken bir enerji kaynağını da kullanmak zorundadır. Hem kullanılan fosil yakıtlar hem de üretimde ortaya çıkan diğer atık maddeler çevreye olumsuz etkiler yapmaktadır.
Sanayileşme insanın daha çok üretme ve doğal çevreye egemen olma çabasının bir ürünüdür.

Ancak sanayi üretimi yapılırken ortaya çıkan atıklar hava, su ve toprakta kirlenmeye yol açmaktadır. Zararlı gazların atmosferde oluşturduğu tabaka, küresel ısınmaya sebep olur. Sanayi atıklarının oluşturduğu kirlilik bazen çevreyi temizlenemeyecek biçimde kirletir.

Ulaşım
Yollar, limanlar, köprüler, tüneller çevrenin değişmesine neden olur. Yer şekillerinin engebeli olduğu, dağların kesintisiz uzandığı yerlerde ulaşım zorlaşır. Bu zorluklar; tünel, köprü, viyadük vb. yapılar ile aşılır.

Yerleşme
Nüfusun artması ve şehirleşmeye bağlı olarak binalar artar. Yeni yerleşim alanları kurulur. Konutların yapıldığı yerler tarımsal alanların, ormanların ya da meraların üzerindedir.

Enerji Üretimi
Sanayileşme ve kentleşme ile birlikte enerji gereksinimi artmıştır. Petrol, doğalgaz, taş kömürü, linyit, su gücü, rüzgâr gücü, jeotermal kaynaklar vb. başlıca enerji kaynaklarıdır.

Coğrafya Blogcusu

Ç. KÜRESEL ORTAM BÖLGELER VE ÜLKELER BÖLGELER NASIL OLUŞTURULUR? LİSE COĞRAFYA 9.SINIF COĞRAFYA DERSİ KİTABI LİSE 1.SINIF

Doğal, beşerî ve ekonomik süreçler insanların yaşam alanlarını farklı bölgelere ayırmıştır. Bu bölgeler dünyanın değişik yerlerinde kendilerine özgü özelliklere sahiptirler. Toplumların yaşam alanları; iklimin etkisine, iç kuvvetlere bağlı etkilere, yer şekillerine, insanların faaliyetlerine ve sahip oldukları kültürel özelliklere bağlı olarak değişir. Bir bölgenin sahip olduğu özellikler onun diğer bölgelerden izole olmasına ya da birçok bölgeyle temasa geçmesine neden olabilir.
Bölgeler doğal, beşerî ve ekonomik özellikleri göz önüne alınarak belli amaçlara göre belirlenir. İklim bölgeleri, nüfus bölgeleri, sanayi bölgesi, liman bölgesi, politik bölgeler gibi.

Bunların dışında zamanla daha büyük politik ve ekonomik amaçlardan yola çıkılarak oluşturulan bölgeler de vardır. Bunlardan biri Türkiye’nin de üye olmak için çalıştığı büyük ekonomik ve politik sınırları olan Avrupa Birliği’dir.

Bölge kavramı, onu kullanan insanlar ve kuruluşların amaçlarına göre de tarif edilmektedir. Günümüz ticaret hayatında, yaşadığımız yerlerde kolayca rastlayabileceğimiz “serbest bölge” kavramı en sık kullanılanlardan biridir. Genel olarak serbest bölgeler; bir ülkenin siyasi sınırları içinde olmakla beraber gümrük hattı dışında sayılan, ülkede geçerli ticarî, malî ve ekonomik alanlara ilişkin hukukî ve idarî düzenlemelerin uygulanmadığı veya kısmen uygulandığı, sanayi ve ticari faaliyetler için daha geniş teşviklerin tanındığı yerler olarak tanımlanabilir.

Dünya üzerinde çeşitli ölçütlere uyularak belirlenen bölgeler, birtakım ihtiyaçlar ve özellikler bakımından zamanla değişim, birbirlerine bağımlılık ya da farklılık gösterebilir. Örneğin Avrupa Kıtası sanayileşmiş bir bölge olarak öne çıkarken, Orta Doğu bölgesi sanayileşmiş ancak bir petrol bölgesi olarak dikkati çeker. Böylece Avrupa’nın ileri sanayi ürünlerine Orta Doğu talip olurken, Avrupa bölgesi ise Orta Doğu’nun petrolüne bağımlık gösterir.

BÖLGELER

Doğal (fiziki) özelliklere göre bölgeler
1. Yer şekillerine göre Dağlık Bölgeler
2. İklim tiplerine göre
3. Bitki örtüsüne göre
4. Su özelliklerine göre

Beşeri özelliklere göre bölgeler
1. Nüfus özelliklerine göre
2. Siyasi ve jeopolitik özelliklere göre Avrupa Birliği
3. idarî bölünüşe göre
4. Kültürel özelliklere göre

Ekonomik özelliklere göre bölgeler

1.Tarım bölgeleri
2.Sanayi bölgeleri
3.Maden bölgeleri
Petrol bölgeleri
4.Turizm Bölgeleri

Bölgeler çoğu kez doğal özelliklerine göre gruplandırılırlar. Aynı şekilde kültürel ekonomik ya da politik olarak da gruplandırılabilirler. Bölgeler zaman içinde bazı değişimler geçirerek değişik özellikler kazanabilmektedirler. Dolayısıyla bölge sınırları çizilirken kriter olarak alınan unsurun özellikleri değiştiğinde bölge sınırları da değişebilir.

BÖLGELERİN YAYILIŞI ALANLARINA GÖRE HANGİ ÜLKE NEREDE?

Çeşitli ülkeler, değişik nedenlerle kendi aralarında, sınırları belli alanlarda bölgeler oluştururlar. Bunlar, ekonomik, politik, kültürel, dinî veya güvenlik amacıyla olabilir.

Coğrafya Blogcusu

Türkiye’de İklim Çeşitleri LİSE COĞRAFYA 9.SINIF COĞRAFYA DERSİ KİTABI LİSE 1.SINIF

Türkiye’de İklim Çeşitleri LİSE COĞRAFYA 9.SINIF COĞRAFYA DERSİ KİTABI LİSE 1.SINIF
Türkiye, matematik konumu nedeniyle ılıman kuşakta yer alan bir ülkedir. Bu kuşakta genel olarak Akdeniz ikliminin etkisi görülür. Fakat ülkemizin etrafındaki denizlerin etkisi, yükselti ve dağların uzanış yönü gibi özel konum şartları nedeniyle ülkemizde başlıca üç farklı iklim tipi etkilidir. Bunlar; Karadeniz iklimi, Akdeniz iklimi ve karasal iklimdir.

1.Karadeniz İklimi
Ülkemizin Karadeniz kıyılarında görülen bu iklimin en belirgin özelliği, her mevsimin yağışlı geçmesidir. Yağışların büyük bölümü sonbahar ve kış mevsiminde düşer. Ülkemizde en fazla yağış Karadeniz ikliminde görülür (Rize 3000 mm). Denizin ılıtıcı etkisi nedeniyle yaz ve kış sıcaklıkları arasında büyük farklılıklar oluşmaz. Kıyı kesimlerinde yazlar nispeten serin, kışlar ılık geçer. Bitki örtüsü ormandır.
2.Akdeniz İklimi
Türkiye’de geniş bir etki alanı olan Akdeniz ikliminde yazlar sıcak ve kurak, kışlar ılık ve yağışlı geçer. Yıllık yağış miktarı 600 ile 1000 mm arasında değişir. Karakteristik bitki örtüsü kızılçamlar ve bunların tahrip edilmesiyle oluşmuş makilerdir. Akdeniz İklimi, ülkemizin Akdeniz ve Ege kıyıları ile Güney Marmara’da etkilidir. Bu kıyılar boyunca kuzeye doğru gidildikçe farklılık gösterir.
3.Karasal İklim
Bu iklim tipi, denizden uzak ya da deniz etkisine kapalı iç kesimlerde görülür. Karasal iklimin en belirgin özelliği yaz ve kış ile gündüz ve gece arasındaki sıcaklık farklarının fazla olmasıdır. Karasal İklimde en yağışlı mevsim ilkbahar ve kıştır.
Bu iklim; iç, doğu, güneydoğu, iç batı Anadolu ve Ergene havzasında etkilidir.

Coğrafya Blogcusu

Türkiye’de İklim Elemanları Türkiye’de Nemlilik ve Yağış NEMLİLİK VE YAĞIŞIN DAĞILIŞINI ETKİLEYEN FAKTÖRLER LİSE COĞRAFYA 9.SINIF COĞRAFYA DERSİ KİTAB

Türkiye’de İklim Elemanları Türkiye’de Nemlilik ve Yağış NEMLİLİK VE YAĞIŞIN DAĞILIŞINI ETKİLEYEN FAKTÖRLER LİSE COĞRAFYA 9.SINIF COĞRAFYA DERSİ KİTABI LİSE 1.SINIF
Nemlilik ve yağış, iklimin başlıca elemanlarındandır. Yağış nemin bir sonucudur. Çünkü nemin olmadığı ya da yeterli miktarda bulunmadığı yerlerde yağış oluşmaz. Ülkemizde yağışın dağılışı bölgelerimize göre farklılık gösterir.COĞRAFYA 9 DERS KİTABI
COĞRAFYA 9 DERS NOTLARI
COĞRAFYA 9.SINIF DERSİ ETKİNLİKLERİNİN CEVAPLARI
COĞRAFYA 9.SINIF DERSİ ÖLÇME DEĞERLENDİRME VE TEST SORULARININ CEVAPLARI
COĞRAFYA 9.SINIF ÖDEVİ
COĞRAFYA LİSE 1.SINIF DERSİ ÖLÇME DEĞERLENDİRME VE TEST SORULARININ CEVAPLARI
COĞRAFYA LİSE 1.SINIF DERSİ ETKİNLİKLERİNİN CEVAPLARI

Coğrafya Blogcusu

Türkiye’de İklim Elemanları Türkiye’de Basınç ve Rüzgârlar BASINCIN DAĞILIŞINI ETKİLEYEN FAKTÖRLER LİSE COĞRAFYA 9.SINIF COĞRAFYA DERSİ KİTABI LİSE 1.

Türkiye’de İklim Elemanları Türkiye’de Basınç ve Rüzgârlar BASINCIN DAĞILIŞINI ETKİLEYEN FAKTÖRLER LİSE COĞRAFYA 9.SINIF COĞRAFYA DERSİ KİTABI LİSE 1.SINIF
Türkiye, Dünya’da etkili olan büyük basınç merkezlerinin doğuş sahası olmamakla birlikte, etrafındaki merkezlerin etkisi altındadır. Ülkemiz konumundan dolayı kutuplar ve Ekvator arasında geçiş yolu üzerinde bulunur. Genel olarak kışın kutupsal, yazın ise tropikal hava kütlelerinin etkisi altındadır. Türkiye’de etkili olan başlıca basınç merkezleri şunlardır.
İzlanda Dinamik Alçak Basıncı
60° kuzey enlemleri üzerinde bulunan İzlanda ve çevresinde kış mevsiminde etkili olan basınç alanıdır. Özellikle Sibirya yüksek basıncı zayışadığında etkisi artar. Ülkemize, Avrupa ve Akdeniz üzerinden gelir ve bol yağış bırakır.
Sibirya Termik Yüksek Basıncı
Sibirya üzerinden gelen ve kış aylarında etkili olan basınç merkezidir. Kış mevsiminde ülkemiz soğuk ve kuru olan Sibirya yüksek basıncının etkisinde kalırsa kış mevsimi çok soğuk geçer. Kar yağışları artar.
Basra Termik Alçak Basıncı
Yaz aylarında Basra körfezi çevresinde sıcaklığın artmasıyla ortaya çıkar. Ülkemize Güneydoğu’dan sokularak sıcak ve kuru bir etki yapar.

Azor Dinamik Yüksek Basıncı
30° enlem üzerinde bulunan Azor adaları çevresindeki basınç merkezidir. Afrika’nın batısında bulunur. Ülkemizde yaz aylarında etkilidir ve bu mevsimin kurak geçmesine neden olur.

Rüzgârlar: Türkiye’de rüzgârlar; günlük ve yerel rüzgârlar olmak üzere ikiye ayrılır. Bu rüzgârların oluşmasında ülkemizin çevresindeki basınç merkezleri, yer şekilleri, yıllık ve günlük ısınma farklılıkları etkilidir. Ülkemizdeki günlük rüzgârlar meltemlerdir. Meltemlere Ege kıyılarımızda imbat adı verilir.
Türkiye’de etkili olan başlıca yerel rüzgârlar aşağıdaki gibidir;

Poyraz: Kuzeydoğudan esen bu rüzgâr; kışın soğuk ve sert, yazın ise serin ve kurudur. Genellikle fırtına şeklinde esen poyraz, kışın kar ve yağmur getirebilir. Çoğu zaman tipi karakterini kazanan kar fırtınası yolların kapanmasına neden olur.

Karayel: Kuzeybatıdan esen soğuk rüzgârdır. Marmara Denizi ve çevresiyle Karadeniz’de genellikle fırtına şeklinde etkili olur. Kış aylarında kar ve yağmur yağışları getirebilir.

Yıldız: Ülkemizde kuzeyden esen soğuk bir rüzgârdır. Kışın, kuzeyden esen yıldız kar ve yağmur getirebilir.

Lodos: Akdeniz, Ege ve Marmara kıyılarında etkili olan lodos, güneybatıdan esen sıcak ve kuru bir rüzgârdır. Estiği zaman sıcaklığı biraz yükseltir. Bu nedenle kış mevsiminde kar erimelerine neden olur.

Kıble: Güneyden esen sıcak yerel rüzgârdır. Akdeniz kıyılarında yer yer yamaç yağışlarına neden olurken, iç kesimlerde sıcak ve kuru etki yapar.

Etezyen: Yazın kuzey sektörlü olarak esen bu rüzgârlar serinletici bir etkiye sahiptir. Marmara ve Ege kıyılarımızda etkilidir. Zaman zaman Toroslan aşarak Akdeniz kıyılarına ulaşan etezyen, fön etkisi yaparak şiddetli sıcakların görülmesine neden olur.

Keşişleme: Yaz mevsiminde etkili olan bu rüzgâr, çölün sıcak havasını ülkemizin güneydoğusuna getirir. Güney ve güneydoğudan esen keşişleme, sıcak ve kuru karaktere sahiptir. Bu nedenle kavurucu sıcaklara yol açar. Aynı zamanda bitkileri kurutur ve buharlaşmayı arttırır.

Coğrafya Blogcusu

Türkiye’de İklim Elemanları SICAKLIK VE SICAKLIĞIN DAĞILIŞINI ETKİLEYEN FAKTÖRLER LİSE COĞRAFYA 9.SINIF COĞRAFYA DERSİ KİTABI LİSE 1.SINIF

Sıcaklık: Ülkemizin her yerinde sıcaklığın dağılışı aynı değildir. Enlem, yükselti, nemlilik, karalar ve denizlerin dağılışı sıcaklık üzerinde rol oynayan etkenlerdir. Bir yerin iklim özelliklerini tanımak için, yıllık ortalama ile en sıcak ve en soğuk ayların ortalama sıcaklık değerlerinin bilinmesi gerekir.

Türkiye’de yıllık ortalama sıcaklığın dağılışı
Türkiye’nin yıllık ortalama sıcaklık değerleri 4 °C ile 20 °C arasında değişmektedir. Kıyılarımız ile iç bölgelerimiz arasında oldukça büyük sıcaklık farkları vardır. Bu farklılık; yükselti, deniz etkisi ve karasallığa bağlı olarak meydana gelir. Yıllık ortalama sıcaklık, yükseltinin etkisiyle batıdan doğuya doğru azalır.

Ocak ayında ortalama sıcaklığın dağılışı
Ocak ayı ortala sıcaklıklarında bölgelerimiz arasında büyük farklılıklar görülür. Bu farklılıkların ortaya çıkmasında enlem, karasallık ve yükselti farkları rol oynar. Ülkemizde ocak ayı sıcaklık değerleri incelendiğinde kıyı bölgelerimiz ve Güneydoğu Anadolu hariç 0 °C’un altına düşer.

Temmuz ayında ortalama sıcaklığın dağılışı
Ülkemizde temmuz ayında sıcaklık ortalamaları yüksektir. Fakat yine de sıcaklıklar, bölgeler arasında hatta bölge içlerinde bile değişiklikler göstermektedir.

Coğrafya Blogcusu

TÜRKİYE’NİN İKLİMİ TÜRKİYE’NİN İKLİMİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER LİSE COĞRAFYA 9.SINIF COĞRAFYA DERSİ KİTABI LİSE 1.SINIF

Bir yerin iklimi; o yerin yer şekilleri, bitki örtüsü, su durumu, tarımı, yerleşmesi, nüfusu gibi birçok durumunu etkiler. Öyleyse ülkemizde iklimi neler etkilemektedir.
1.Matematik Konum

Ülkemiz 36°-42° kuzey paralelleri arasında yer alır. Bundan dolayı soğuk ve sıcak iklim kuşakları arasındaki ılıman iklim kuşağında bulunur. Türkiye ayrıca Akdeniz iklim bölgesinin de etkisi altındadır.
Türkiye’nin matematik konumunu başlıca sonuçları şunlardır:
Türkiye, kuzeyde kutup (soğuk), güneyde tropikal (sıcak) hava kütlelerinin arasında bulunur. Bu nedenle ülkemiz, yazın tropikal, kışın ise kutup iklimlerinin etkisi altında kalır.

Türkiye ılıman kuşakta ve hava kütlelerinin geçiş alanı üzerinde olduğundan yıl içinde dört mevsimin yaşandığı bir ülkedir. Buna bağlı olarak yıllık sıcaklık farkı oldukça fazladır. Ülkemiz Yengeç Dönencesi’nin kuzeyinde yer alır. Bu nedenle yıl içinde güneş ışınları ülkemize hiçbir zaman dik açıyla gelmez.

2. Özel Konum
Dünya üzerinde yer alan herhangi bir yer veya ülkeyi denizlere yakınlığı, karasallık özelliği, yükseltisi, dağlarının uzanış yönü gibi çevresinden ayıran durumların tümü özel konum olarak adlandırılır. Ülkemiz üç tarafı denizlerle çevrili bir yarım ada özelliğindedir. Ayrıca ülkemizin kuzey ve güneyinde kıyıya paralel uzanan dağlar bulunmaktadır. Bu dağlar doğuya doğru giderek yükselmektedir. Ülkemizin etrafındaki denizler, sahip olduğu çeşitli yer şekilleri ikliminde çeşitlilik meydana getiren en önemli faktörlerdir.

a. Etrafındaki denizlerin etkisi
Kıyılarımızda denizellikten dolayı nem oranı yüksektir. Bu durum sıcaklık farkının az, yağışın çok olmasına neden olur. İç kesimlere gidildikçe nem oranı düşer, günlük ve yıllık sıcaklık farkı artar, yağışlar azalır.

b. Etrafındaki kara kütlelerinin etkisi

Ülkemiz denizlerle çevrili olmasına rağmen, kuzeydoğuda Sibirya’nın, güneyde Afrika ve Arabistan yarımadasının etkisinde kalmaktadır. Özellikle kış döneminde Sibirya üzerinde oluşan soğuk hava kütlesinin etkisiyle İç ve Doğu Anadolu’da kışlar soğuk geçer. Yaz döneminde ise ülkemiz, Afrika Kıtası ve Arabistan üzerinden gelen sıcak ve kuru havanın etkisinde kalır. Ülkemizin güney ve güneydoğu kesimlerinde kavurucu rüzgârlar görülür.

c. Etrafındaki basınç merkezlerinin etkisi
Türkiye, kışın kuzey kutbundan gelen soğuk hava kütlelerinin, yazın da tropikal kuşaktan gelen sıcak hava kütlelerinin etkisindedir.

ç. Yeryüzü Şekillerinin etkisi
Ülkemizde yeryüzü şekilleri kısa mesafelerde önemli değişiklikler gösterir. Bu da bölgeler arası hatta aynı bölge içinde farklı özellikte iklimlerin görülmesine neden olur. Ülkemizdeki yeryüzü şekillerinin iklime etkisi şu şekilde gerçekleşmektedir.

Yükselti: Ülkemizde ortalama yükselti fazladır. Batıdan doğuya doğru gidildikçe yükselti artmaktadır. Yükseltinin artmasına bağlı olarak hava sıcaklığının azalmasına, kış yağışlarının daha çok kar şeklinde düşmesine ve kar örtüsünün uzun süre yerde kalmasına neden olur.

Dağların uzanış yönü: Ülkemizin kuzey ve güneyinde dağların kıyıya paralel uzanması, denizin ılıtıcı etkisinin iç kesimlere sokulmasını engeller. Bu durum kıyı kesimlerle iç kesimler arasında önemli sıcaklık farklarının ortaya çıkmasına ve iç kesimlerde karasallığın artmasına neden olur. Böylece Karadeniz ve Akdeniz’in kıyı kesimi iç kesimlerinden daha fazla yağış alır. Fakat Ege bölgesinde kıyıya dik uzanan dağlar arasındaki çöküntü alanları deniz etkisinin 200 km iç kesimlere kadar sokulmasına izin vermektedir.
Bakı: iklim üzerinde etkili olan faktörlerden biri de bakıdır. Ülkemizin Kuzey Yarım Küre’de yer almasından dolayı, dağlarının güneye bakan yamaçları, kuzeye göre daha fazla güneş enerjisinden yararlanır. Bunun sonucunda güney yamaçlarda kuzeye göre; sıcaklık daha fazla, güneşlenme süresi daha uzun, bitkilerin olgunlaşma süresi kısa, orman ve kalıcı kar sınırı daha yüksek, yerleşmeler daha yaygın, buharlaşma daha çoktur.

Coğrafya Blogcusu

TÜRKİYE’DE BUZULLARIN OLUŞTURDUĞU YER ŞEKİLLERİ AŞINDIRMA ŞEKİLLERİ BİRİKTİRME ŞEKİLLERİ LİSE COĞRAFYA 9.SINIF COĞRAFYA DERSİ KİTABI LİSE 1.SINIF

TÜRKİYE’DE BUZULLARIN OLUŞTURDUĞU YER ŞEKİLLERİ AŞINDIRMA ŞEKİLLERİ BİRİKTİRME ŞEKİLLERİ LİSE COĞRAFYA 9.SINIF COĞRAFYA DERSİ KİTABI LİSE 1.SINIF
Türkiye’de kalıcı kar sınırını aşan yükseltiye sahip dağ zirvelerinin fazla olması, buzulların oluşmasına imkân sağlamıştır. Bunun yanında Türkiye’nin bugünkü yer şekillerinin oluşmasında en az etkili olan dış kuvvet de buzullardır. Türkiye’nin en yüksek dağı olan Ağrı’nın zirvesinde takke buzulu vardır. Ayrıca takke buzullarından sarkan küçük vadi buzulları da bulunur.

Hakkâri yakınlarındaki Buzul dağlarında birçok sirk buzulu ile uzunluğu 2 km’ye yaklaşan vadi buzulu bulunur.

Erciyes ve Kaçkar dağlarının zirvelerinde de küçük sirk buzulları vardır.

Coğrafya Blogcusu